Het Instituut Sportrechtspraak (ISR) zit flink met de kwestie Marc Overmars in haar maag. Het tuchtrechtelijke onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag van de oud-directeur van Ajax is al drie maanden aan de gang, maar wil niet vlotten. Vrouwen blijken zich niet te melden, Overmars wil vooralsnog niet praten en Ajax werkt volgens het ISR niet bepaald mee.
De NOS sprak afgelopen tijd met meerdere geledingen binnen het ISR over de kwestie Overmars. Normaal gesproken laat het ISR zich niet uit over lopende tuchtonderzoeken, maar het voelt zich nu gedwongen naar buiten te treden.
Diverse betrokkenen bij de zaak noemen de huidige situatie uitzichtloos. Inmiddels is ook het ministerie van VWS over de kwestie ingelicht en is de KNVB gevraagd om te bemiddelen met Ajax.
Geringe informatie Ajax
Grootste kritiekpunt is volgens het ISR de geringe informatie die de Amsterdamse topclub heeft verstrekt aan het sporttribunaal. Volgens het ISR heeft Ajax de voorbije drie maanden “niet in voldoende mate” aan de meldplicht voldaan die rust op Nederlandse sportbestuurders.
Volgens het ISR heeft de melding van Ajax niet veel meer om het lijf dan het persbericht dat de club in februari stuurde over het vertrek van Overmars. “Er is nagelaten om concreet te maken wat er precies is gebeurd, wanneer, met wie en hoe vaak”, zegt Henk van Aller, adjunct-directeur van het ISR. “Om tot een afgewogen oordeel te komen in een tuchtrechtelijk onderzoek is dat wel heel belangrijk”.
Volgens het ISR deed de kersverse landskampioen in februari van dit jaar slechts een summiere melding. Hierdoor voldeed de club formeel aan de meldplicht die geldt voor Nederlandse sportbestuurders die kennis hebben van grensoverschrijdend gedrag. Maar volgens het ISR houdt Ajax momenteel te veel informatie achter.
Als voorbeeld wordt gewezen naar onderzoeken die Ajax liet doen naar Overmars en de cultuur binnen de club. Deze zijn tot op heden niet gedeeld, terwijl dat voor het ISR-onderzoek van grote waarde zou kunnen zijn. Eerder deze maand schreef Ajax namelijk nog dat in deze onderzoeken “de ernstige aard wordt bevestigd van het eerder gecommuniceerde gedrag van Marc Overmars”.
“Dit is een buikpijndossier aan het worden. We hebben geen enkel machtsmiddel om mensen te dwingen om mee te werken. Hierdoor loopt onze aanklager tegen de muur”, zegt een ISR-voorzitter Dick van Steenbeek.
Om eventuele misstanden, mogelijk gepleegd door de voormalige voetbaldirecteur van Ajax, goed te kunnen onderzoeken heeft het tuchtorgaan informatie nodig. Maar door de terughoudendheid van betrokken partijen is een grondig en volledig tuchtonderzoek onmogelijk.
Vrouwen melden zich niet
Naast medewerking van Ajax had het ISR ook gehoopt meldingen te krijgen van vrouwen, al dan niet via de Amsterdamse voetbalclub. Tot op heden heeft zich echter nog niemand gemeld. Waarom dat zo is, kan het instituut niet goed verklaren. Daartegenover staat dat het ISR nooit een publiekelijke oproep heeft gedaan om meldingen binnen te krijgen.
Ook met Overmars zelf is de afgelopen drie maanden niet gesproken. Volgens het ISR is dit wel geprobeerd via zijn advocaat, maar is hij nog niet ingegaan op verzoeken om zijn kant van het verhaal te vertellen.
Intern levert de kwestie bij het ISR de nodige hoofdbrekens op. Met name als het gaat over de houding van Ajax afgelopen maanden. Het roept de vraag op hoe ver de informatieverstrekking na een melding van een sportorganisatie precies gaat. Volgens het ISR zelf is dit een unieke situatie.
Van Aller: “Soms heb je weleens sportbestuurders die met tegenzin melden of iets vanaf de start bagatelliseren. Maar uiteindelijk wordt wel meegewerkt. Wij hopen dat Ajax het belang van hun medewerking aan het ISR-onderzoek inziet”.
Niet eerder kwam het ISR in een situatie waarin de reikwijdte van de meldplicht zo op de proef werd gesteld. Er bestaat dan ook de angst voor precedentwerking. Want als Ajax niet volledig meewerkt, waarom zouden andere sportorganisaties dat dan wel doen?
Onderzoek loopt nog
“De ISR-reglementen beschrijven hoe een sportbestuurder melding moet maken van een misstand, maar niet hoe ver een bestuurder daarin moet gaan”, erkent ISR-voorzitter Van Steenbeek. “We moeten vertrouwen op de medewerking van mensen. Bevoegdheden om bepaalde informatie te vorderen, zoals het Openbaar Ministerie, hebben wij niet.”
Henk van Aller, adjunct-directeur van het ISR, stelt dat het onderzoek naar Overmars, ondanks de geringe medewerking van verschillende kanten, nog niet is gestaakt. “De lijntjes die er wél liggen, worden momenteel nog onderzocht. Maar op een gegeven moment kom je wel tot het punt: hoe nu verder?”
Het ISR weegt momenteel haar vervolgstappen. Een van de mogelijkheden waaraan gedacht wordt is een nieuw, tuchtrechtelijk onderzoek waarbij Ajax centraal staat wegens het mogelijk schenden van de meldplicht.
Volgens Van Aller is dat een optie in een ultiem geval. Ook ISR-voorzitter Van Steenbeek sluit zo’n stap niet uit. “De onafhankelijk aanklager van het ISR zou een tuchtprocedure kunnen opstarten als een sportbestuurder de meldplicht schendt. Het kan in theorie, maar dat is nu nog niet aan de orde”.
Kan KNVB bemiddelen?
Liever kiest het ISR eerst de diplomatieke route. Onlangs is er contact geweest tussen hoge ambtenaren van het ministerie van VWS over de situatie met Ajax en Overmars. Daarnaast is de KNVB vorige week benaderd om te bemiddelen met de topclub.
De hoop van het instituut is vooral gevestigd op de voetbalbond. Volgens het ISR is met name het contact met algemeen directeur Van der Sar (contactpersoon van Ajax voor het ISR) roestig.
“Er heeft al wel een gesprek plaatsgevonden door ISR-onderzoekers met Van der Sar, daarin is echter summiere informatie verstrekt”, zegt Van Aller. Ook heeft de aanklager van het ISR, nadat via de media bekend werd dat Ajax een intern onderzoek heeft laten doen, afgelopen week het onderzoeksrapport opgevraagd. “Wij hopen dat Ajax het belang van hun medewerking aan het ISR-onderzoek inziet en ons daarin de nodige medewerking verleent.”
In een reactie laat de KNVB weten dat er inderdaad contact is over de zaak-Overmars. “Er is door het ISR een opmerking gemaakt over de terughoudende houding van de betrokken club bij het onderzoek. Daarbij is ook aangegeven dat het ISR in overleg gaat met de club en dat als nodig is, zou het ISR zich weer bij de KNVB melden. Dat laatste is dus nog niet gebeurd.”